Op de avond van 1 december 1955 nam de toen 42-jarige Rosa Parks in Montgomery (Alabama) na een vermoeiende werkdag de bus. Ondanks de aanmaningen van de buschauffeur ging ze zitten op een plek die tot de “white section” behoorde en die niet mocht ingenomen worden door “coloured people” zoals Rosa Parks.

Parks was werkzaam als naaister en actief in de lokale afdeling van de National Association for the Advancement of Coloured People (NAACP), de in 1909 opgerichte burgerrechtenbeweging die streefde naar gelijke rechten voor Afro-Amerikanen. Met deze daad lapte de mensenrechtenactiviste Parks de toen heersende raciale segregatiewetten aan de laars en werd ze voor de rechtbank gedaagd. De zwarte gemeenschap ging over tot een boycot van de bussen in Montgomery die een heel jaar volgehouden werd. In november 1956 besliste de rechtbank dat bussegregatie ongrondwettelijk is.

De trotsering door Parks van de segregatiewetten en de busboycot werden belangrijke referentiepunten in de strijd voor burgerrechten. Met haar ogenschijnlijk banale daad – op de verkeerde plek gaan zitten – werd Rosa Parks een internationaal icoon van de strijd tegen racisme en segregatie. Later ontving ze tal van eretekens en werd ze menigmaal gehuldigd. Het veranderde haar niet. Ze bleef actief, steunde de Black Power beweging en zette zich in voor gevangenen terwijl ze benadrukte dat er nog veel werk aan de winkel was in de strijd tegen racisme en voor rechtvaardigheid.

In haar in 1992 gepubliceerde autobiografie (Rosa Parks: my story, 1992) schrijft ze over dat precieze moment waarop ze dat zitje in de bus innam het volgende: “Mensen zeggen altijd dat ik mijn zitje niet opgaf omdat ik moe was, maar dat klopt niet. Ik was niet fysiek moe, of toch niet meer vermoeid dan dat ik gewoonlijk was na een werkdag. Ik was niet oud, niettegenstaande sommige mensen denken dat ik toen oud was. Ik was dan 42. Nee, het enige waar ik moe van was, was van steeds toe te geven.”

Rosa Parks overleed op 24 oktober 2005 aan een natuurlijke dood in haar appartement in Detroit. Ze werd 92 en leerde de wereld dat je gewoon ‘nee’ kan zeggen tegen haat en discriminatie.

Wil je geen enkel artikel over extreemrechts missen? Abonneer je op onze wekelijkse nieuwsbrief.