Opschudding op dinsdag 24 mei toen bekend werd dat als gevolg van een motie van wantrouwen in de gemeenteraad van Grimbergen er een alternatief college aan het bewind komt en ex-Vlaams Blokker Bart Laeremans naar voor wordt geschoven als burgemeester. Zijn groep, Vernieuwing, haalde voordien eenmaal het nationale nieuws met onversneden racisme. Laeremans zelf profileerde zich tijdens zijn parlementaire carrière met zijn uitgesproken verzet tegen het homohuwelijk.
Laeremans verliet het Vlaams Belang in 2014 nadat hij daar zowat twee decennia tal van mandaten en leidinggevende posities had bekleed, ook in de jongerenafdeling en in de studentenvereniging (NSV) waarvan hij voorzitter werd. Gepokt en gemazeld in flamingantische kringen doorzwom hij vele extreemrechtse watertjes. Van 1995 tot 2010 zetelde hij voor Vlaams Blok in de Kamer van Volksvertegenwoordigers (vanaf 2004 zelfde racistische partij maar met nieuwe naam Vlaams Belang). Toen hij niet meer verkozen raakte, coöpteerde de extreemrechtse partij zijn trouwe officier in de Senaat. Laeremans verliet zijn partij in 2014 na een nederlaag voor VB en zijn niet-verkiezing in het Vlaams Parlement. Vlaams Belang verloor toen vijftien zetels en hield er slechts zes over. De andere rechtse Vlaams-nationalisten, die van de N-VA, boekten toen een historische zege en sprongen van 16 naar 43 zetels. Voor wat Laeremans toen betrof, leek het gezegde te kloppen van de ratten die het zinkende schip verlaten.
Geen unicum
De opschudding rond het burgemeesterschap van Laeremans komt wat vreemd over. De man zetelde al in het college als schepen, net als zijn fractiegenotes Karlijne Van Bree en Chantal Lauwers. Die fractie ‘Vernieuwing’ is eigenlijk de lokale Vlaams Belang-afdeling die met een nieuwe naam een doorstart maakte nadat Laeremans geen parlementaire toekomst meer had in VB. En het mag ook nog eens in herinnering gebracht worden: de co-auteur van het racistische 70-puntenprogramma van Vlaams Blok, Karim Van Overmeire, tevens ex-praeses van NSV en militant van Voorpost, is in Aalst, dankzij een overstap naar N-VA, al sinds 2013 schepen.
Racisme bij Vernieuwing
Naar eigen zeggen brak de groep-Laeremans (waar ook schepen Karlijne Van Bree en anderen deel van uitmaakten) met Vlaams Belang omwille van inhoudelijke redenen. Zo werd door een aantal media gretig opgepikt dat Laeremans problemen had met het “taalgebruik” van Filip Dewinter. Wellicht gold dat meer als verklaring voor de electorale nederlaag dan als politiek, laat staan moreel probleem voor een Laeremans die als lid van de kernleiding van Vlaams Blok of als preses van NSV wel langer plat racistische uitspraken moet geduld hebben. Want de enige keer dat Vernieuwing het nationale nieuws haalde was toen een partijgenote zodanig plat racistisch uithaalde dat ze ontslag moest nemen als voorzitter van de gemeenteraad.
Dat incident dateert van juni 2020 toen Vernieuwing-lid Martine De Coppel tijdens een onlinevergadering van de gemeenteraad uithaalde naar “vreemdelingen”. In een discussie over het aangenamer maken van de dorpskern van deelgemeente Strombeek, hoorden de gemeenteraadsleden De Coppel zeggen: “De vremden weg, ja”. Ziedaar, de “oplossing” van deze te snel en ongefundeerd witgewassen racisten. De Coppel was niet zomaar eender wie binnen Vernieuwing. Normaal had ze eind 2021 schepen moeten worden.
De voorzitter van Vernieuwing, Chantal Lauwers, probeerde de racistische uitspraak te minimaliseren. Ze liet toen optekenen: “Het ging om een stille bedenking die Martine voor zichzelf maakte en aan niemand gericht was”. Alsof racisme zou kunnen op voorwaarde dat het niet aan iemand specifiek gericht is. Zoals in “de vremden weg, ja”.
Homofobie
Ook Laeremans trok de aandacht tijdens zijn parlementaire carrière bij extreemrechts. Namelijk vanaf 1998 als fervent tegenstander van het homohuwelijk. De wet die dat moest regelen was, aldus zijn interventies in de Kamer, een streek van de socialisten.
Homofobie, zo weten we sinds de Pride in Brussel van vorige week, leeft sterk binnen extreemrechts. Dat kon afgeleid worden aan de reacties op twitter van twee usual suspects als het op dat thema aankomt: VB-Kamerlid en jongerenvoorzitter Filip Brusselmans (“Dit zal ik nooit normaal vinden. Doe zedige kleren aan in het openbaar of blijf thuis”) en Stefaan Sintobin. Die laatste herinnert u zich nog omdat hij klaagde over omvolking (de racistische samenzweringstheorie die vandaag constant door Vlaams Belangers verspreid wordt) en daar een foto van de basiliek van Koekelberg bij plaatste… in de veronderstelling dat het een moskee was.
We kennen ook nog Dominiek Sneppe, het kersverse parlementslid dat in 2019 verklaarde dat homo’s die trouwden en kinderen wensten te adopteren “een brug te ver” was.
Dat was ook de mening van Bart Laeremans als federaal parlementslid toen de wet op het homohuwelijk ter stemming kwam. Toen dat gebeurde, in 2002, was Vlaams Blok de enige partij die zowel in de Kamer als de Senaat unaniem tegen het homohuwelijk stemde. Laeremans was toen de woordvoerder van zijn partij in dat dossier.
Mars voor het Gezin
Pas vanaf 2014 zou de extreemrechtse partij lippendienst bewijzen aan homorechten, terwijl ze volop blijft inzetten op de conservatief-traditionele waarden. Dat bleek onder meer uit de deelname van VB-mandatarissen als Dewinter aan de Mars voor het Gezin in mei 2015 in Antwerpen. Tijdens de toespraken verzetten de organisatoren zich tegen holebi-relaties, abortus en anticonceptie.
Vlaams Belang heeft het in dit dossier moeilijk. De partij kwikkelt en kwakkelt, wil electoraal van verscheidene walletjes eten. Lippendienst aan seksuele diversiteit gebruikt ze graag in haar islamofobie. Dan stelt ze zich op als verdediger van zaken die ze zelf doorheen heel haar geschiedenis bekampt heeft. En nog. Zowel kaders, leden als achterban kunnen zich moeilijk of zelfs niet neerleggen bij homoseksualiteit. Enerzijds wordt Vlaams fractieleider Chris Janssens, met zijn outing als homoseksueel, aangevoerd als levend bewijs dat de partij niet homofoob is. Maar anderzijds zijn de reacties over de pride wat ze zijn. En verklaarde voorzitter Van Grieken in 2017 aan De Morgen: “Geaardheid is iets voor binnen de slaapkamer”. Je zal met je lief maar hand in hand willen lopen, knuffelen of kussen… niet met extreemrechts!
Naar aanleiding van de outing van Janssens liet Van Grieken optekenen dat het homohuwelijk “een verworven recht” is. Dat is het enige verschil met de tijd van Laeremans. Zowel nu als toen loopt de extreemrechtse partij niet warm voor dat homohuwelijk maar, in tegenstelling tot toen, wil men het nu niet meer ongedaan maken. Laat dat net zijn waarmee Laeremans, binnenkort burgemeester van een Vlaamse gemeente, mee dreigde toen hij de stemming over het huwelijk in het parlement verloor. Zijn dreigement klinkt tot op vandaag nog na in de oren van de vertegenwoordigers van holebi-groepen die toen in de tribunes van het parlement het debat en de stemming kwamen bijwonen.
Nieuwe naam, zelfde koers?
Het valt niet uit te sluiten dat Vlaams Belangers lessen trekken uit dit zogezegde Grimbergse succesverhaal. Vermits er bij de democratische partijen, althans formeel gesproken, weerstand blijft bestaan tegen coalitievorming met Vlaams Belang, zou het ‘Grimbergse model’ wel eens navolging kunnen krijgen. Lokale afdelingen zouden kunnen van naam veranderen zodat lokale afdelingen van N-VA en CD&V – om die twee te vermelden – hun schaapjes en zeteltjes mét Vlaams Belang-onder-andere-naam wel op het droge krijgen zonder formeel het cordon sanitaire te doorbreken.
Afbeelding: Flickr