In de Bosnische stad Mostar zijn een 700-tal gegraveerde stenen vernield van een monument voor antifascistische strijders die in de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen. De Partisan Memorial Cemetery is een officieel monument, maar was de voorbije jaren vaak het doelwit van rechtsextremistische vandalen. Ook dit keer zijn er sterke vermoedens dat de daders uit die hoek komen. De lokale politie is een onderzoek opgestart.
Nazistische genocide en antifascistisch verzet
Tijdens het vandalisme van de afgelopen jaren werd regelmatig graffiti aangebracht die verwijzen naar de Ustaše, de Kroatische fascistische beweging. Toen Nazi-Duitsland het gebied in 1941 veroverde, installeerden ze er een marionettenregime, de zogenaamde Onafhankelijke Staat Kroatië (NDH). Er volgde een genocide op Joden, zigeuners en Serven.
De Partizanen, geleid door Josip Broz Tito, verenigden zich als een multi-etnische coalitie en ontpopten zich als een van de meest effectieve antifascistische verzetsgroepen van Europa. Na de oorlog stond Tito aan het hoofd van de communistische dictatuur.
Beroemd ontwerp
De Partisan Memorial Cemetery werd in 1965 gebouwd naar het ontwerp van de beroemde architect Bogdan Bogdanović. Het was enkele jaren geleden te zien in het New Yorkse MoMA (Museum of Modern Art) tijdens een tentoonstelling over Joegoslavische architectuur.
Extreemrechtse oorlogstrom in Bosnië
De begraafplaats is een symbool van de verenigde, antifascistische strijd die etnische grenzen overschrijdt. Die symboliek is ongetwijfeld de reden waarom het monument voortdurend wordt beschadigd en vernietigd.
In Bosnië rommelt extreemrechts al langer de oorlogstrom. Zo provoceerde de Hongaarse premier Viktor Orban door de aanwezigheid van moslims in vraag te stellen. Op de vraag of Bosnië deel van de Europese Unie kan worden antwoordde Orban: “De uitdaging met Bosnië is hoe je een land met 2 miljoen moslims kunt integreren.” Fascisten dreigden er al openlijk mee om de gruwelijke genocide van Srebrenica in juli 1995 te herhalen.
Foto: Flickr